|
 |
Kamienie milowe w rozwoju mowy dziecka
SŁYSZENIE I ROZUMIENIE
|
NADAWANIE – MOWA
|
0-3 m-c życia
|
· Reaguje na głośne dźwięki.
· Wycisza się lub śmieje, gdy do niego mówimy.
· Przerywa płacz słysząc nasz głos.
· Wzmaga lub osłabia ssanie, gdy usłyszy dźwięki.
· Inaczej płacze przy przemoczeniu, inaczej - gdy jest głodne.
|
· Głuży - wydaje dźwięki przypominające gruchanie.
· Radośnie piszczy słysząc znane dźwięki.
· Używa płaczu i krzyku do sygnalizowania swoich potrzeb.
|
4-6 m-c życia
|
|
· Odwraca głowę szukając źródła dźwięku.
· Reaguje na zmianę tonu naszego głosu.
· Zwraca uwagę na zabawki wydające dźwięk.
· Reaguje na muzykę.
|
· Gaworzy - powtarza ciągi sylab i dźwięków własnych oraz zasłyszanych z otoczenia.
· Zagadywane gaworzy, uśmiecha się porusza rękami i nogami.
|
7-12 m-c życia
|
· Odwraca się i patrzy w kierunku źródła dźwięku.
· Skupia uwagę, gdy do niego mówimy.
· Pytane gdzie mama?, gdzie tata?, gdzie lampa? wskazuje palcem.
· Chętnie uczestniczy w prostych zabawach typu idzie rak, warzyła sroczka.
· Zachęcane - wykonuje proste polecenia np. daj.
· Próbuje naśladować nasze ruchy.
|
· Intensywnie gaworzy np. ta-ta-ta, ma-ma-ma, da-da-da, ba-ba-ba, na-na-na.
· Używa dźwięków, by zwrócić na siebie uwagę.
· Wykorzystuje gesty i mimikę, by spytać lub poprosić o coś.
· Mogą pojawić się pierwsze słowa mama, tata, baba.
· Pierwsze słowa nie muszą być kojarzone z konkretnym przedmiotem.
|
12-24 m-c życia
|
· Poproszone wskazuje poprawnie niektóre części ciała.
· Wykonuje najprostsze polecenia daj buzi, zrób pa pa.
· Słucha z zainteresowaniem wszystkich piosenek, wierszyków, krótkich opowiadań.
· Potrafi wskazać często nazywane przez nas przedmioty.
|
· Zamiast słów stosuje wyrazy dźwiękonaśladowcze hau, bach, brr.
· Powtarza wielokrotnie zasłyszane wyrazy - echolalie.
· Zaczyna łączyć dwa wyrazy, pojawiają się wyrażenia typu nie chcę, mama daj.
· Wymawia samogłoski a, u, i, o, e, y; oraz spółgłoski: m, b, p, t, d, n, j, ł.
· Upraszcza – może wymawiać początek lub koniec słowa.
· Ma coraz bogatszy słownik.
|
2-3 rok życia
|
· Rozróżnia przeciwieństwa: chodź - stój, nie ma – jest.
· Wykonuje bardziej złożone instrukcje: weź misia i chodź do mamy.
· Wskazuje części ciała.
|
· Nazywa większość przedmiotów z otoczenia-może przy tym popełniać błędy np. ludź zamiast człowiek.
· Wymawia poprawnie coraz więcej głosek k, g, l.
· Trudniejsze głoski zastępuje prostszymi szalik – salik - sialik, zamiast ryba -lyba – jiba.
· Pyta co to?, zaczyna stosować przeciwieństwa typu: nie ma mamy; zaczyna używać liczbę mnogą.
· Pytane podaje swoje imię.
|
3-4 rok życia
|
· Reaguje na głos z innego pokoju i komunikaty z radia lub telewizji.
· Potrafi odróżnić wymowę prawidłową od nieprawidłowej sanki-sianki.
|
· Jest rozumiane przez obce osoby.
· Buduje coraz dłuższe zdania.
· Coraz więcej pyta, odpowiada na proste pytania kto, co, gdzie z kim, w czym?
· Często upraszcza najtrudniejsze głoski sz, ż, cz, dż, r.
· Zwykle mówi płynnie, czasem mogą pojawić się zawahania, powtórzenia dźwięków, sylab, wyrazów, przeciągania głosek, tzw. rozwojowa niepłynność mowy
|
4-5 rok życia
|
· Z uwagą słucha prostego opowiadania i potrafi odpowiedzieć na pytania związane z treścią.
· Rozumie komunikaty wypowiadane przez obce osoby.
|
· Zadaje bardzo dużo pytań.
· Może wypowiadać najtrudniejsze głoski sz, ż, cz, dż, r.
· Buduje bogate zdania - używa coraz więcej przymiotników.
· Potrafi opowiedzieć prostą historyjkę.
· Stosuje podstawowe reguły gramatyczne, choć czasem jeszcze je myli.
|
5-6 rok życia
|
· Rozumie trudniejsze instrukcje klaśnij w dłonie a potem połóż ręce na kolanach.
· Potrafi wysłuchać bajkę lub dłuższe opowiadanie i rozumie morał.
· Rozumie określenia nad, pod, obok.
· Prawidłowo interpretuje znaki symboliczne, np. kółko i trójkącik – to będą znaki drogowe.
|
· Mowa jest wyraźna i poprawna, prawidłowo mówi wszystkie głoski języka polskiego.
· Poprawnie buduje zdania, gramatyczne.
· Potrafi odpowiedzieć na bardziej złożone pytania, opowiada używając zdań złożonych.
· Potrafi opowiedzieć, co widzi na obrazku, opowiada bajki.
· Potrafi rozmawiać z obcą osobą nie odbiegając od tematu.
· Używa słów określających stosunki przestrzenne i nazywa podstawowe figury geometryczne.
|
Opr. na podstawie materiałów Śląskiego Oddziału
Polskiego Towarzystwa Logopedycznego |